Monumenten
Gemeentelijke en rijksmonumenten zijn wettelijk beschermd. Het versterken van gemeentelijke en rijksmonumenten in het aardbevingsgebied is daarom maatwerk. Op deze pagina vertellen we hoe de versterking van uw monument in zijn werk gaat. Meerdere partijen zijn hierbij betrokken, waaronder Nationaal Coördinator Groningen (NCG).
Aanpak versterken monumenten
Vanaf de start werken we samen aan de versterking. Daarbij houden we oog voor de erfgoedwaarden en streven we naar zo kort mogelijke doorlooptijden. Hieronder leest u de stappen die we in het versterkingsproces doorlopen.
Monumenten: versterking in stappen
-
Gemiddelde doorlooptijd proces: 30 maanden
-
De gemeente bepaalt samen met NCG wanneer een adres aan de beurt is voor versterking. Een bewonersbegeleider van NCG neemt contact met u op en begeleidt u tijdens het hele proces. Dit is uw persoonlijke contactpersoon. Heeft u algemene vragen? Dan kunt u terecht bij het bewonerscontactcentrum van NCG.
NCG start met het versterkingsonderzoek van uw monument. Hiermee bepalen we of uw monument aan de veiligheidsnorm voldoet. We bieden u ook de mogelijkheid om een onafhankelijk adviseur in te schakelen voor een extra controle. Dit is een bouwtechnisch expert die meekijkt tijdens de ontwerpfase.
Algemene informatie over monumenten
Heeft u algemene vragen over monumenten? Denk aan vragen over verduurzaming, regelgeving, procedures of financiering. Dan kunt u terecht bij het Erfgoedloket Groningen. Dit is het informatie- en steunpunt voor bewoners en eigenaren van monumenten. Het Erfgoedloket is een initiatief van NCG, de provincie Groningen en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het Erfgoedloket is bereikbaar op 050 - 313 27 09 of via info@erfgoedloketgroningen.nl. -
NCG laat de constructie van het gebouw uitgebreid onderzoeken. We bepalen of uw monument voldoet aan de veiligheidsnorm. Bij monumenten zijn niet alle bouwkundige oplossingen en versterkingsconstructies mogelijk. Daarom schakelen we op tijd verschillende monumentendeskundigen in. Een onafhankelijk deskundige voert eerst een bouwhistorisch onderzoek uit. Hiermee brengt de deskundige de bouwgeschiedenis en de erfgoed(waarden) van uw monument in beeld. Is er al informatie over uw monument? Dan geven we dit mee aan de onderzoeker.
Is uw gebouw op norm? Dan is versterken niet nodig. Is het gebouw niet op norm? Dan is versterking nodig en gaan we naar stap 3: Samen sterk!
-
Helaas is het niet mogelijk om alle monumenten tegelijk te versterken. Zoveel restauratiearchitecten en -aannemers zijn er niet. De wachttijd voor het begin van fase 3 is in de tijdlijn niet meegerekend. Tijdens deze periode informeert NCG u twee keer per jaar over de planning van uw monument.
-
We gaan uw monument versterken. De bewonersbegeleider en projectleider van NCG werken als team. De projectleider van NCG stelt in overleg met u een ontwerpteam samen met een restauratiearchitect, een constructeur, monumentendeskundigen en mogelijk ook gelijk al een aannemer. De projectleider van NCG stuurt het ontwerpteam aan en is verantwoordelijk voor de voortgang van het versterkingsproces.
Opname
Het ontwerpteam doet samen een opname van het monument. De wettelijke monumentadviseurs komen mee met het ontwerpteam. Zij adviseren later in het proces de gemeente in de vergunningprocedure. Welke monumentenadviseurs er komen, hangt af van de monumentenstatus van uw gebouw en de gemeente waar u woont. Dit kan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zijn, maar ook een adviescommissie of restauratiedeskundige van de gemeente. Na de opname maken we samen met u een erfgoedgedragen ontwerp. Hierin zijn de versterkingsmaatregelen en eventuele koppelkansen meegenomen.U beslist of de versterking doorgaat. Wilt u zelf opdracht geven voor de versterking of zelf een aannemer kiezen? Laat dit weten aan uw bewonersbegeleider.
Koppelkansen
Heeft u zelf plannen met uw monument? Denk aan onderhoud, schadeherstel, restauratie, isolatie of andere maatregelen voor verduurzaming of een verbouwing. Als u zelf geld heeft voor de uitvoering kunnen we deze wensen meenemen in het ontwerp en de uitvoering van de versterking. We noemen dit koppelkansen.Het Erfgoedloket kan u helpen in uw zoektocht naar subsidies en aanvullende financiering. Voor restauratiesubsidies is vaak een onderhoudsrapport nodig. De Monumentenwacht kan een inspectie uitvoeren. In 2022 en 2023 betaalt NCG de kosten hiervan.
Restauratiearchitect
Het versterken van monumenten is maatwerk. Daarom werkt NCG met restauratiearchitecten waar u uit kunt kiezen. De restauratiearchitect werkt nauw samen met de bouwhistorisch adviseur, de constructeur en de restauratieaannemer.Preadvies kernwaarden
De wettelijke monumentenadviseurs stellen een preadvies kernwaarden op voor het monument en benoemen ook eventuele archeologische waarden. In dit preadvies staat waar de monumentenadviseurs later bij de vergunningaanvraag op letten. Dat is belangrijke informatie voor het erfgoedgedragen ontwerpen van de versterking.Erfgoedgedragen ontwerp
Voor werkzaamheden aan monumenten zijn meestal vergunningen van de gemeente nodig. Daarom leggen wij het erfgoedgedragen ontwerp eerst voor aan de gemeente. De gemeente kijkt of het ontwerp past binnen de regels en of we de kernwaarden van het monument voldoende bewaren. Hiervoor vraagt de gemeente advies bij monumentenadviseurs. Hierna kan het plan nog worden aangepast. Doordat alle neuzen vroeg dezelfde kant op staan, krijgen we zo snel mogelijk een vergunning.Tijdelijk verhuizen
Soms is het nodig om tijdens de werkzaamheden te verhuizen naar een tijdelijke woning. Uw bewonersbegeleider informeert u hierover. Meer over de tijdelijke verhuizing vindt u hier. -
Iedereen aan tafel is het eens over het erfgoedgedragen ontwerp. De kosten zijn berekend. De financiën voor de koppelkansen zijn rond. We vragen de omgevingsvergunning aan bij de gemeente. NCG neemt het besluit tot versterking.
NCG en de gemeente toetsen het erfgoedgedragen ontwerp tegelijk. NCG beoordeelt het versterkingsplan. Zijn de versterkingsmaatregelen veilig en uitvoerbaar? Blijven de kosten binnen het beschikbare budget? Zijn alle risico’s gedekt?
NCG is verantwoordelijk voor de uitvoering van de versterkingsmaatregelen. De gemeente controleert het gehele ontwerp op andere punten en kijkt of het voldoende erfgoedgedragen is. Daarvoor vraagt de gemeente weer advies bij de wettelijke monumentenadviseurs. Uiteindelijk weegt de gemeente uw belangen en die van het publieke belang van uw monument tegen elkaar af.
-
Voor aanvang van de bouwwerkzaamheden, kan ook een wachttijd ontstaan. Het aantal beschikbare restauratieaannemers is beperkt. Ook de aanlevering van noodzakelijke bouwmaterialen kan langer duren.
-
We kunnen het versterkingsplan voor uw monument uitvoeren. Zodra de materialen en mensen beschikbaar zijn, gaan we aan de slag. NCG en de gemeente houden toezicht op de uitvoering. De gemeente handhaaft volgens de geldende wetten en regels.
Als de werkzaamheden lang duren, moet u tijdelijk verhuizen. U draagt uw monument over aan NCG en overhandigt de sleutel. De bouwtoezichthouder kijkt of het gebouw leeg is en neemt de meterstanden op. De versterkingsmaatregelen worden uitgevoerd in uw monument. Tijdens de werkzaamheden zijn er soms dagen waarop u kunt komen kijken.
Tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden aan uw monument, kunnen er verborgen erfgoedwaarden ontdekt worden. Dit kan de uitvoering vertragen. De gemeente geeft aan wat de eisen zijn en beslist over de oplossing. De wettelijke monumentenadviseurs denken mee in het belang van een snelle en goede oplossing.
-
Uw monument is versterkt en voldoet aan de veiligheidsnorm. De werkzaamheden zijn klaar. U krijgt de sleutel terug. Woont u tijdelijk ergens anders? Dan kunt u weer terugverhuizen naar uw monument.
U ontvangt alle verzamelde informatie over de erfgoedwaarden, garantiebewijzen en een brief waarin staat dat de werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens het versterkingsbesluit.
-
Laatste update: 10-07-2023